GEMEENTE HOOGEVEEN SLAAT EEN FLATER
De gemeente Hoogeveen heeft onrechtmatig gehandeld ten aanzien van een zorginstelling vanwege de ontruiming daarvan. Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft daar begin mei een arrest over gewezen. De gemeente moet nu een schadevergoeding betalen en een rectificatie plaatsen, omdat (oud) wethouder Giethoorn zich onterecht negatief uitliet over de zorginstelling.
Ik zie niet vaak arresten waarin een gemeente zo stevig de wind van voren krijgt. Wat was hier aan hand en klopt het strenge oordeel van het Hof?

Misstanden
Er zijn klachten geweest over de zorginstelling. Volgens de gemeente zou er sprake zijn van een zeer onveilige en een acute noodsituatie. Na een waarschuwing ontving de gemeente een verbeterplan van de zorginstelling. Dat bood volgens de gemeente geen oplossing. Daarna kon de gemeente niets anders doen dan de boel ontruimen. De cliënten werden per bus afgevoerd naar een tijdelijk onderkomen. De zorginstelling had het nakijken.

Waarom is dit onrechtmatig?
Het Hof is nogal hard in zijn oordeel. De gemeente wierp zich op “als ongevraagde belangenbehartiger” van de cliënten van de zorginstelling. Ook paste zij bij de ontruiming een “snelkookpan-procedure” toe en was het gedane onderzoek onzorgvuldig. Deze feiten springen het meeste in het oog:
-de gemeente heeft ontruimd zonder daartoe een bevoegdheid te hebben;

-er is slechts een summier onderzoek gedaan naar de situatie;

-er is na locatiebezoek slechts één dag gegeven voor een herstelplan;

-er is reeds drie dagen na het locatiebezoek ontruimd.

Geschonden norm
Door te handelen zoals de gemeente heeft gedaan schond ze verschillende algemene beginselen van behoorlijk bestuur. De feitelijke handeling van de gemeente bestaat uit een snelle en rigoureuze ontruiming, die de financiële belangen en reputatie van de zorginstelling fors zou schaden. Er is in wezen gekozen voor de meest belastende en zware optie. Dat is in strijd met de beginselen van zorgvuldigheid, proportionaliteit en subsidiariteit. Deze beginselen vormen in dit geval dus de geschonden norm. De gemeente handelt daarmee onrechtmatig in de zin van artikel 6:162 BW en zal nu de schade moeten vergoeden. Naar mijn smaak had Het Hof het hiermee volledig bij het juiste eind.

Geen formele rechtskracht
Overigens deed de gemeente nog een beroep op de formele rechtskracht. Er waren Wmo-besluiten genomen voor een deel van de cliënten en die waren onherroepelijk geworden. Handelingen die samenhangen met die besluiten zouden als rechtmatig moeten worden gezien (en dus ook de ontruiming van de zorginstelling). Zie dit blog over de werking van de formele rechtskracht. De besluiten zagen op het niet meer mogen inzetten van het pgb-budget aan de betreffende zorginstelling. Dat heeft echter maar weinig te maken met de feitelijke handeling, te weten de onbevoegde en supersnelle ontruiming. Die vlieger ging dus -terecht- niet op.

Eerder blogde ik over een geval van gemeentelijke aansprakelijkheid in Zandvoort. Ook toen werden er algemene beginselen van behoorlijk bestuur met voeten getreden. Ik herhaal mijn oproep uit 2018: bestuursorganen, graag meer aandacht voor de algemene beginselen van behoorlijk bestuur! Ze zijn namelijk speciaal voor jullie geschreven.

Michiel de Groote, advocaat

[Photo by Hobi Industri on Unsplash]