Waarschuwingen of vooraankondigingen van handhaving besluiten?

Op 2 mei 2018 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRS) geoordeeld, dat een waarschuwing voorafgaand aan handhaving een zelfstandig besluit was (ECLI:NL:RVS:2018:1449).

https://www.raadvanstate.nl/uitspraken/zoeken-in-uitspraken/tekst-uitspraak.html?id=94988

Er konden tegen dat afzonderlijke besluit dus de gebruikelijke rechtsmiddelen worden aangewend. Echter, het betrof een specifiek geval. Het ging in deze rechtszaak namelijk om een waarschuwing op basis van art. 28a van de Arbeidsomstandighedenwet, gericht aan een bedrijf uit Hengelo. Dat houdt in dat de betekenis van deze uitspraak voor andere, reguliere handhavingszaken vooralsnog nihil is. Dat is van belang om te weten, zowel voor bestuursorganen als voor rechtszoekenden. Immers, een bestuursorgaan wil geen besluiten over het hoofd zien en de rechtszoekende wil geen rechtsmiddelen ongebruikt laten.

Bij de zaak van 2 mei 2018 was het geven van een waarschuwing een voorwaarde om te kunnen overgaan tot een andere handhavingsmaatregel bij herhaling van de overtreding. Het middel van de schriftelijke waarschuwing is in art. 28a lid 1 en 2 van de Arbeidsomstandighedenwet specifiek geregeld. Daarmee verschilt deze kwestie van algemene handhavingszaken. Bij de Arbeidsomstandighedenwet is de waarschuwing een formele stap 1 om daarna eventueel een verdergaande stap 2 te zetten qua handhaving. Stap 2 is bij deze wet stillegging van werkzaamheden voor maximaal 3 maanden. Dat laatste is nogal wat, zodat het wel begrijpelijk is dat de wetgever een speciale tussenstap heeft verzonnen in de vorm van formele waarschuwing. Vanwege de rechtsbescherming moet de belanghebbende daar al iets tegen kunnen doen, zo heeft de rechter gedacht.

In het persbericht van de ABRS is duidelijk gezegd aan welke twee eisen er moet zijn voldaan wil een waarschuwing een besluit zijn. Enkel in dergelijke gevallen is een waarschuwing dus een apart appellabel besluit. Volledigheidshalve een citaat uit het persbericht:

“Naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak is een bestuurlijke waarschuwing een besluit als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Zo moet de waarschuwing zijn gebaseerd op een wettelijk voorschrift. Ook moet de waarschuwing een voorwaarde zijn om bij een volgende overtreding een andere sanctie te kunnen opleggen. Zij is dan een 'essentieel en onlosmakelijk onderdeel' van een sanctieregime. De waarschuwing heeft daarmee rechtsgevolg en is daarom een besluit.

In het geval van het bedrijf uit Hengelo heeft de minister de waarschuwing gebaseerd op de Arbeidsomstandighedenwet. Daarnaast is de waarschuwing onderdeel van het sanctieregime, omdat die een voorwaarde is om een bevel tot stillegging te kunnen geven bij een volgende overtreding. De Afdeling bestuursrechtspraak komt daarom tot de conclusie dat de waarschuwing aan het Hengelose bedrijf een besluit is in de zin van de Algemene wet bestuursrecht.”

Volledigheidshalve hierbij de link naar het persbericht. https://www.raadvanstate.nl/pers/persberichten/tekst-persbericht.html?id=1140

Michiel de Groote

(Photo by U. Gurcuoglu on Unsplash)